Sporo właścicieli firm zastanawia się nad tym, czy cudzoziemcom należy zrobić badania lekarskie przed przyjęciem ich do pracy. Oczywiście, że tak, nieważne jakiego pochodzenia jest zatrudniona osoba czy jest polakiem czy cudzoziemcem. Badania lekarskie obowiązują wszystkich pracowników bez względu na narodowość, o czym mówi kodeks pracy.

“Badanie lekarskie jest dokumentem, w którym lekarz decyduje, czy pracownik jest zdolny do pracy na konkretnym stanowisku.”

Pierwszą rzeczą, którą pracodawca powinien zrobić to przygotować skierowanie na badania, do lekarza medycyny pracy z którym została podpisana umowa. Niestety nie ma możliwości aby zrobić badania z tzw. “marszu” Jeśli brak jest takiego dokumentu, to lekarz na pewno zażąda podpisania umowy o współpracy, do czego zobowiązują lekarzy medycyny pracy przepisy z tytułu wykonywania zawodu.

Lekarz powinien przeprowadzić wywiad zdrowotny wykonując badania lekarskie dla cudzoziemców. W przypadku gdy nie będzie możliwości aby przeprowadzony wywiad był zrozumiały i skuteczny, doktor będzie musiał skorzystać z pomocy tłumacza.

Ważne! To przed podjęciem pracy posyłamy pracownika na badania.

Skierowanie powinno zawierać dane osobowe pracownika,nazwę stanowiska pracy (ma być zgodne z oświadczeniem z PUP lub zezwoleniem na pracę),wykaz czynników szkodliwych na danym stanowisku (zgodnie z oceną ryzyka zawodowego). Jeśli osoba zatrudniona będzie wykonywała pracę powyżej 1m, będzie to praca na wysokości.

Podstawowym badaniem jest morfologia krwi, jeśli chcemy aby badania przebiegły sprawniej, wyślijmy pracownika najpierw na badanie krwi a następnie do lekarza co przyspieszy formalności.

W zależności na jakim stanowisku będzie pracowała zatrudniona osoba, może ona otrzymać skierowanie na badania do lekarza specjalisty np. okulisty, laryngologa,dermatologa lub do pracowni RTG.

Reasumując,nie ważne jakiej narodowości jest przyszły pracownik, badania lekarskie są takie same dla wszystkich zatrudnianych osób

Kolejnym tematem, nad którym zastanawiają się przedsiębiorcy to szkolenie BHP cudzoziemców. Rodzi się pytanie, w jakim języku szkolić zatrudnione osoby tak aby cały materiał szkoleniowy został dobrze zrozumiany.

Szkolenie BHP powinno być przeprowadzone w pierwszym dniu pracy, jest to wymagane zarówno w stosunku do polaków jak i cudzoziemców. Jak sobie poradzić gdy obcokrajowiec nie rozumie treści szkolenia? Możemy mieć obawy czy aby na pewno będzie wykonywał swoje obowiązki w sposób bezpieczny dla siebie jak i również dla współpracowników. Szkolenie BHP dla obcokrajowców to temat dręczący zarówno pracodawców jak i osoby zajmujące się bezpieczeństwem i higieną pracy.

Niestety nie ma przepisów prawa pracy, które normowały by przeprowadzanie szkolenia BHP dla osób z zagranicy pracujących w Polsce. Podczas kontroli Inspekcja Pracy zwraca szczególną uwagę na bezpieczeństwo i higienę pracy, dlatego też dokładnie kontroluje odbyte szkolenia. Jednym z elementów wizyty może być sprawdzenie czy odbyte szkolenie zostało zrozumiane przez cudzoziemców.

Polski kodeks pracy nie reguluje szkolenia BHP dla cudzoziemców.
Zgodnie z artykułem 237 ( Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy) nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonania nie posiada wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów prawa oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy § 2.

Pracodawca zobowiązany jest do przeszkolenia pracownika z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz kontynuowanie szkoleń okresowych w tym zakresie.

Wyjątek! Jeśli pracownik podpisuje kolejną umowę o pracę, z tym samym pracodawcą, na tym samym stanowisku, szkolenie nie jest wymagane.

Jeśli chodzi o zakres dostępu do informacji, dotyczącej i mającej wpływ na bezpieczeństwo i zdrowie pracowników, to powinny być ogólnodostępne dla wszystkich osób. Pracodawca ma obowiązek kontrolować, czy zatrudniona osoba posiada wymagane kwalifikacje,umiejętności oraz dostateczną znajomość zasad BHP i bezpieczeństwa pracy.

Jednym z głównych zobowiązań przedsiębiorcy jest zapewnienie szkolenia w tym zakresie. Przepisy nie normują kwestii szkolenia BHP dla cudzoziemców w inny sposób,wszyscy pracownicy traktowani są równo. Jeśli mamy do czynienia z osobami niesłyszącymi korzystamy z języka migowego, tak samo jest jeśli chodzi o osoby z zagranicy, powinniśmy zapewnić dla nich tłumacza w ich języku ojczystym.Szkolenie na którym pracownik nie zrozumiałby nic, byłoby bezcelowe. Co będzie w sytuacji kiedy pracownik utnie sobie palec i powie, że nie zrozumiał instrukcji BHP która dotyczy konkretnego stanowiska.Nikt nie chciałby usłyszeć takiego tłumaczenia przed Państwową Inspekcją Pracy podczas kontroli związanej z wypadkiem.Jeżeli przedsiębiorca chce uchronić się przed taką sytuacją powinien mieć świadka i sporządzić deklarację na piśmie, że szkolenie przeprowadzono w sposób zrozumiały dla kandydata,oraz uniknąć w dalszej perspektywie żądań odszkodowawczych jak również kosztownych spraw sądowych.

Ważne ! Chodzi tutaj o rzetelne i sumienne przeprowadzenie szkolenia pracownika w jego ojczystym języku, a nie o dodatkowy dokument.

Zgodnie z artykułem 207 KP § 1 obowiązkiem pracodawcy jest przekazanie pracownikowi informacji o zagrożeniach dla życia i zdrowia występujących w zakładzie pracy na konkretnym stanowisku przy wykonywanej pracy, w tym o zasadach postępowania w przypadku awarii i innych sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu pracowników.

O działaniach ochronnych i zapobiegawczych podjętych w celu wyeliminowania lub ograniczenia zagrożeń, o których mowa w pkt 1;

a) udzielania pierwszej pomocy,

b) wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.

Podsumowując, szkolenie BHP dla cudzoziemców powinno być przeprowadzone w języku ojczystym dla każdego kandydata (pomimo, że przepisy pracy nie zmuszają nas do tego). Niejeden pracodawca, który zatrudnia wielu cudzoziemców, przygotował na własny koszt materiały szkoleniowe w językach ojczystych, zatrudnionych osób, zwyczajem jest już obecność tłumacza, ( nie musi to być tłumacz  przysięgły )na szkoleniach. Przedsiębiorca może wyznaczyć pracownika obcokrajowca, który ma najdłuższy staż pracy, do tego aby przetłumaczył nowozatrudnionym materiał szkoleniowy. Pracodawca ma też możliwość przedstawić do podpisu oświadczenie, w którym osoba zatrudniona stwierdza, że szkolenie przeprowadzono w języku dla niej zrozumiałym.

Bezpieczeństwo pracowników jest najważniejsze szczególnie w zawodach wysokiego ryzyka,dlatego należy dbać o to by osoba zatrudniona dobrze zrozumiała instrukcje prawidłowego i bezpiecznego postępowania. Zdarza się, że zatrudniony pytany o to czy zrozumiał nasze polecenie czy wskazówki, odpowiada twierdząco,natomiast nie zawsze jest to prawdą, ponieważ z grzeczności lub lęku nie zaprzecza i okazuje się, że nie zrozumiał nic.

Należy zatem poświęcić więcej czasu pracownikom i wytłumaczyć im dokładnie zasady bezpieczeństwa obowiązujące w zakładzie pracy tak aby uniknąć w przyszłości problemów.